Wkład katalizatora – jak wygląda i z czego się składa?

Katalizator to element układu wydechowego, który pomaga zmniejszyć ilość szkodliwych substancji przedostających się do środowiska. Część ta jest obowiązkowa, a jej brak prowadzi do uzyskania negatywnego wyniku przeglądu.

Z czego składa się katalizator i co warto o nim wiedzieć?

Czym jest katalizator?

Katalizator to element układu wydechowego, określany również mianem reaktora katalicznego. Jest on montowany we wszystkich pojazdach z silnikiem spalinowym, w tym w samochodach osobowych, ciężarowych, autobusach, lokomotywach czy nawet wózkach widłowych.

Katalizator, jak sama nazwa wskazuje, jest odpowiedzialny za katalizowanie, czyli przyspieszanie procesów zmierzających do zmniejszenia ilości szkodliwych substancji przedostających się do środowiska.

Element ten może pełnić taką funkcji dzięki swojej specyficznej budowie. W jego wnętrzu znajdują się cenne pierwiastki chemiczne, dlatego jest to jedna z niewielu części samochodowych, które można sprzedać nawet w sytuacji, gdy jest ona niesprawna. W każdym pojeździe montuje się nieco inny rodzaj katalizatora, dopasowany do konstrukcji auta i jego osiągów.

Jaką pełni funkcję?

Katalizator samochodowy jest urządzeniem używanym w układach wydechowych pojazdów do redukcji emisji szkodliwych substancji. Jego głównym celem jest przekształcenie toksycznych składników spalin, takich jak tlenki azotu (NOx), tlenek węgla (CO) i niepalne węglowodory (HC) na mniej szkodliwe substancje.

Są one gromadzone w katalizatorze, a następnie wypalane. Aby zaszło to zjawisko, konieczne jest uzyskanie odpowiednio wysokiej prędkości podczas jazdy i utrzymanie jej przez konkretny czas.

Katalizator jest elementem, który może pracować bez zarzutów przez nawet kilkanaście lat. Z czasem ulega jednak uszkodzeniu lub zużyciu, co wiąże się z koniecznością jego wymiany na nowy egzemplarz. Jazda bez katalizatora jest niezgodna z prawem, a taki pojazd nie przejdzie przeglądu technicznego.

 

Jak wygląda wkład katalizatora?

Katalizator samochodowy składa się z metalicznego substratu pokrytego cienką warstwą materiałów katalizujących, takich jak platyna, pallad czy rodnik cynku. Struktura substratu, zwykle w formie plastra miodu, zapewnia dużą powierzchnię kontaktu między spalinami a materiałem katalizującym, co zwiększa efektywność reakcji.

Budowa katalizatora samochodowego różni się w zależności od wybranego modelu. Trzeba bowiem pamiętać, że w różnych pojazdach stosuje się zupełnie inne konstrukcje. Niektóre katalizatory pasują do nawet kilku modeli aut, zwykle tego samego producenta.

Budowa wkładu katalizatora

Wkład składa się z kilku elementów. To substrat, materiały katalizujące i powłoka ochronna. Rodzaj zastosowanych metali szlachetnych różni się w zależności od tego, jakie zanieczyszczenia ma pochłaniać podzespół.

Dla przykładu, do redukcji tlenków azotu wykorzystuje się platynę, a do utleniania tlenku węgla i niepalnych węglowodorów – pallad. W wielu katalizatorach stosuje się też cynk, który pełni rolę stabilizatora strukturalnego i pomaga poprawić wydajność pracy podzespołu.

Ważnym elementem wkładu katalizatora jest powłoka ochronna. Ma ona za zadanie zabezpieczyć materiały katalizujące przed działaniem wysokich temperatur, zanieczyszczeniami i korozją. Najczęściej do budowy tej warstwy wykorzystuje się tlenek glinu odporny na negatywny wpływ szkodliwych składników spalin i trudnych warunków pracy.

Budowa katalizatora różni się w zależności od jakości jego wykonania, a także rodzaju pojazdu, w którym ma zostać zamontowany.

Duża zawartość metali szlachetnych w katalizatorze sprawia, że element ten jest chętnie przyjmowany na różnego rodzaju skupach. Za uszkodzony podzespół, który nie nadaje się już do użytku, można uzyskać nawet kilkaset złotych. Dzięki temu da się skutecznie obniżyć cenę wymiany katalizatora na nowy egzemplarz.

Substancje pozyskane z tego podzespołu są następnie poddawane obróbce, by mogły zostać wykorzystane do budowy kolejnych katalizatorów czy elektroniki, niekoniecznie wykorzystywanej w samochodach.