Katalizator samochodowy – budowa i zasada działania
Katalizator w samochodzie jest w dzisiejszych czasach tak oczywistym wyposażeniem jak poduszki powietrzne czy klimatyzacja. Tym bardziej warto wiedzieć, w jaki sposób działa. Powiemy też o tym, co negatywnie wpływa na katalizatory samochodowe oraz jak rozpoznać usterkę tego elementu. To część, której nawet drobna niesprawność od razu przekłada się na codzienne korzystanie z samochodu.
Katalizator – definicja
Czym właściwie jest katalizator samochodowy, często określany również jako reaktor katalityczny? Jest to element układu wydechowego, którego rolą jest wyłapywanie zanieczyszczeń powstających w wyniku pracy silnika. Katalizator przechwytuje szkodliwe substancje, a dzięki reakcjom chemicznym jakie mają miejsce w jego wnętrzu, spaliny zawierają znacznie mniej szkodliwych elementów.
Zasada działania – katalizator w aucie
We wnętrzu tej części znajdują się specjalne kanaliki, które są pokryte warstwą metali szlachetnych, takich jak choćby rod, pallad czy platyna. Gdy spaliny osiągną odpowiednio wysoką temperaturę, te metale wchodzą w reakcję z nimi. W rezultacie, utlenione zostają tak szkodliwe substancje jak choćby:
- Tlenek węgla
- Węglowodory
Dzięki temu, spaliny samochodowe są mniej szkodliwe dla ludzkiego zdrowia oraz środowiska.
Budowa katalizatora
Na pierwszy rzut oka, katalizator w samochodzie może trochę przypominać tłumik. To jednak tylko złudzenie, bo tak naprawdę jest on znacznie bardziej rozbudowany. Najważniejszą częścią katalizatora jest jego rdzeń. Składa się on z:
- Trzech warstw metali
- Specjalnych kanalików
Po co aż trzy warstwy metali? Ta najbardziej we wnętrzu katalizatora to specjalna izolacja cieplna, która umożliwia utrzymanie odpowiednio wysokiej temperatury w całym układzie. Warto bowiem pamiętać, że ciepło jest niezbędne do tego, aby zawarte w spalinach szkodliwe substancje były zneutralizowane, a same spaliny znacznie czystsze.
Kolejna, druga warstwa, jest czymś w rodzaju warstwy pośredniej pomiędzy zewnętrzną warstwą aktywną (wykonana z metali aktywnych), a trzecią, wewnętrzną warstwą.
Czym są kanaliki? Przypominają trochę plaster miodu. Pokryte są specjalnymi pierwiastkami. I to właśnie one neutralizują spaliny.
Katalizator spalin – co go niszczy?
Warto pamiętać, że katalizator jest częścią zamienną, jak praktycznie wszystko w samochodzie. W większości wypadków ten element wytrzymuje około 200 tysięcy kilometrów, choć może ulec uszkodzeniu znacznie wcześniej. Co może negatywnie wpłynąć na trwałość katalizatora w samochodzie? Oto kilka czynników:
- Jazda na niedogrzanym silniku
- Jazda ze źle wyregulowaną instalacją gazową
- Gwałtowne wychłodzenie katalizatora i elementów układu wydechowego
Katalizator samochodowy i jazda na krótkich dystansach
Gdy auto jeździ wyłącznie na krótkich dystansach, silnik nie ma szansy odpowiednio się nagrzać. Stale pracuje na bogatej mieszance, a duże ilości niespalonego paliwa trafiają do katalizatora, uszkadzając go. Niszczą się przede wszystkim ceramiczne elementy, bo paliwo powoduje znaczny wzrost temperatury.
Katalizatory i LPG
Warto pamiętać, że dobrze ustawiona instalacja nie przyspieszy zużycia katalizatora. Niestety, jazda na zbyt bogatej mieszance (jeden z “grzechów głównych” wielu firm montujących LPG), powoduje uszkodzenie reaktora katalitycznego w aucie.
A co z wychłodzeniem?
To może zdarzyć się każdemu – na przykład, po wjechaniu w głęboką kałużę. Części katalizatora wykonane z metalu poddane są w takim momencie czemuś, co przypomina szok termiczny. W rezultacie, może dojść do całkowitego uszkodzenia struktury wewnętrznej tej części.
Co zrobić ze zużytym katalizatorem?
Warto oddać go do punktu, który zajmuje się profesjonalnym recyklingiem katalizatorów. Taka firma będzie w stanie wydobyć metale szlachetne ze struktury reaktora katalitycznego, a Tobie zapłacić za dostarczoną część. Kwota jaką można otrzymać za taki katalizator to nawet kilkaset złotych! To suma, która pozwoli przynajmniej w pewnym stopniu odzyskać kwotę przeznaczoną na zakup nowego katalizatora.